Aandoeningen I Geslachtsorganen I Teelballen I Behandelingen
Orchiectomie
​
Wat is teelbalkanker ?
Teelballen zorgen voor de productie van mannelijk hormoon (of testosterone) én maken zaadcellen aan. Meestal ontstaat teelbalkanker in de cellen die de zaadcellen produceren : de kiemcellen. Vandaar dat teelbalkanker ook wel eens kiemceltumor wordt genoemd.
Teelbalkanker is een zeldzame ziekte, maar de op één na meest voorkomende kanker bij jonge mannen tussen 15 en 40 jaar, maar kan ook op latere leeftijd ontstaan en soms zelfs op kinderleeftijd ontstaan. In 2018 werden 404 nieuwe diagnoses van teelbalkanker in België geregistreerd.
Meestal heeft de patiënt zelf een harde knobbel of een verandering gevoeld in de teelbal. Zelden wordt de diagnose gesteld naar aanleiding van klachten ten gevolge van uitzaaiingen. Soms kan een zwelling van de borstklier of rond de tepel het eerste teken zijn.
Risico’s :
De oorzaken voor het ontwikkelen van teelbalkanker zijn niet echt gekend. Mogelijke risico’s zijn wel : familiaal voorkomen van teelbalkanker, niet-ingedaalde teelbal bij de geboorte, syndroom van Down, gebruik van cannabis …
Er is geen verband tussen teelbalkanker en trauma, herhaaldelijk warm bad nemen, dragen van strakke kledij …
Behandeling
Vroege ontdekking en tijdige behandeling zijn er belangrijk. Algemeen geldt : hoe kleiner de tumor bij diagnose, des te gunstiger de vooruitzichten.
Een eerste stap in de behandeling is de wegname van de teelbal of orchidectomie. Via een kleine incisie in de lies worden de zaadstreng en teelbal weggenomen en verstuurd voor microscopisch onderzoek om te bepalen over welk soort teelbalkanker het gaat. Soms wordt voor de ingreep reeds besproken om een teelbalprothese te plaatsen.
Wanneer het microscopisch onderzoek aantoont dat er risicofactoren zijn voor herval of wanneer de onderzoeken voor de ingreep (zijnde bloedname en CT-scanner) wijzen op uitzaaiingen, dan zal een orchidectomie niet voldoende zijn voor genezing. Bijkomende behandeling kan dan noodzakelijk zijn zoals vb. chemotherapie of bestraling afhankelijk van het soort kiemceltumor. Dit wordt besproken op het Multidisciplinair Oncologisch Consult. Dit is een wekelijkse vergadering waar verschillende specialisten en de huisarts beslissen over de beste behandeling voor de patiënt.
Teelbalkanker en één verwijderde teelbal hoeven geen gevolgen te hebben voor de seksualiteit of de vruchtbaarheid. Na verwijderen van één teelbal is het effect op de vruchtbaarheid minimaal omdat de andere teelbal heel veel zaadcellen produceert. Wanneer een aanvullende behandeling nodig is, kan de vruchtbaarheid wel worden aangetast, of in ieder geval tijdelijk. In geval van kinderwens kunnen eventueel zaadcellen worden ingevroren voor de orchidectomie.
Regelmatig zelf-onderzoek van de teelbal is voor jonge mannen zeer belangrijk, want bij een vroege diagnose en vroege start van de behandeling is de kans op genezing 95%.
